นิทรรศการศิลปวัฒนธรรมออนไลน์
“บันทึกกาลเวลา ดอกไม้ในภาพเขียนสีน้ำ”
การส่งเสริมด้านการเขียนภาพสีน้ำ
คุณข้าหลวงในพระวิมาดาเธอฯ ได้รับการส่งเสริมให้เรียนรู้ในศาสตร์ทุกด้าน ทั้งวิชาการ งานบ้านงานเรือน และงานศิลป์แขนงต่าง ๆ หนึ่งในงานที่เป็นลักษณะเฉพาะของตำหนักพระวิมาดาเธอฯ คือ การเขียนภาพสีน้ำ ซึ่งเป็นงานศิลป์ที่ต้องฝึกฝนอยู่ตลอดเวลา และต้องใช้ความชำนาญในการสร้างสรรค์ผลงานอยู่เสมอ โดยผู้ทำหน้าที่ถ่ายทอดองค์ความรู้จะถูกเชิญเข้ามาภายในวัง เรียกว่า “ครูเดินสอน”
ภายหลังเมื่อสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านิภานภดล กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี จัดตั้งโรงเรียนนิภาคารขึ้นภายในตำหนักที่ประทับ เพื่อให้ข้าหลวงได้เล่าเรียนโดยไม่ต้องเดินทางออกไปนอกวัง จึงมีการเชิญครูจากโรงเรียนเพาะช่าง สถานศึกษาด้านศิลปะโดยตรง เข้ามาสอนควบคู่ไปกับการเรียนวิชาอื่น ๆ ซึ่งสอดคล้องกับหลักฐานที่พบในบางภาพเขียนที่ปรากฏการระบุชื่อ "เพาะช่าง" อาจสันนิษฐานได้ว่า การเขียนภาพสีน้ำคงได้รับการถ่ายทอดมาจากครูเหล่านั้น ดังที่หม่อมราชวงศ์วัฒนพันธุ์ ชมพูนุท สินธุพันธุ์ ได้บรรยายถึงการเรียนการสอนในโรงเรียนนิภาคาร ไว้ความว่า
...สมเด็จหญิงทรงพอพระทัย สั่งให้หาครูมาสอนวาดเขียน คุณครูจันทร์พาครูประยูรจาก ร.ร.เพาะช่าง มาสอนวาดเขียนแต่ต้องสอนตอนเย็นหลังโรงเรียนเลิกแล้ว...
ภาพ : สตรีและการเขียนภาพดอกไม้
ที่มา : สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
ข้อมูล/ภาพ/ออกแบบ : ชนะภพ วัณณโอฬาร
