ในยามว่างเว้นจากพระภารกิจ
ในช่วงบ่ายถึงค่ำ
จะทรงพระดำเนินไปทอดพระเนตรไม้ดอกต่างๆ
ด้วยความสนพระทัย
โดยมีข้าหลวงและมหาดเล็กร่วมด้วย อาทิ
ผู้เชิญพระกลด หีบหมากเสวย ซับพระพักตร์
บ้วนพระโอษฐ์
และในทุกๆเช้าโปรดให้ข้าหลวงในพระองค์
วาดรูปดอกไม้ที่ทรงปลูกไว้ให้เหมือนจริงมากที่สุด
พร้อมระบายสีน้ำ
โดยเฉพาะดอกกล้วยไม้พันธุ์ต่างๆ
แล้วจึงนำขึ้นถวายทอดพระเนตร
ถ้าทรงเห็นว่ายังวาดไม่งามเหมือนของจริงก็จะทรงปล่อยให้วาดต่อไป
จนกว่าจะพอพระทัย
ข้าหลวงที่มีฝีมือเช่นคุณข้าหลวงอมร
รัตติชุณห์โชติ
โดยพระองค์จะทรงชี้แนะและวิจารณ์เพื่อให้แต่ละภาพ
เป็นเช่นต้นแบบตามธรรมชาติทั้งรูปทรงและสีสัน
ภาพวาดเหล่านี้
เท่าที่รวบรวมได้ในปัจจุบันมีจำนวน ๑๓๑
ภาพ โปรดให้ข้าหลวงวาดตั้งแต่ปีพุทธศักราช
๒๔๖๐ เป็นต้นมา
ยังเก็บรักษาไว้ที่ตำหนักพระวิมาดาเธอฯ
.
จากการสืบค้นเกี่ยวกับชีวประวัติของคุณข้าหลวงอมรยังไม่ปรากฏแน่ชัด
ทราบแต่เพียงว่า
คุณข้าหลวงอมรเป็นข้าหลวงในพระวิมาดาเธอฯ
มีหน้าที่ในการเขียนภาพสีน้ำรูปดอกไม้ตามพระประสงค์ของพระวิมาดาเธอฯ
ซึ่งพระองค์ท่านทรงโปรดปราน
และทรงให้ปลูกต้นไม้ทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นไม้ดอก
ไม้ใบ หรือ ไม้ผล
ดังบันทึกมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทาว่า
พระวิมาดาเธอฯ
ยังโปรดให้บันทึกภาพดอกไม้ทุกดอกทุกชนิดในสวนสุนันทาไว้โดยการวาด
ผู้ที่มีหน้าที่เขียนภาพสีน้ำรูปดอกไม้ดังกล่าวทุกเช้าคือ
คุณข้าหลวงอมร รัตติชุณห์โชติ์
การเขียนภาพจะต้องเขียนให้เหมือนจริงทั้งสีและรูปทรงของดอกไม้จึงจะเป็นที่พอพระทัย
ดังที่ท่านเคยเล่าให้ฟังว่า
“ถ้าพระวิมาดาฯ ประทับในสวนตอนเช้า
ก็ให้เขียนภาพดอกไม้กำลังบาน
ถ้าประทับอยู่ในวังแต่ละวันฉันต้องนั่งอยู่ปลายพระบาทมีหน้าที่วาดรูป
ถ้าวาดไม่สวย ไม่เหมือน
ไม่ถูกพระทัยก็ต้องวาดใหม่จนกว่าจะพอพระทัย...
เขียนรูปภาพ ดอกไม้ ต้นไม้ จนเป็นโรคลำไส้
จบแผ่นหนึ่งๆ ต้องเอาไปถวายให้ทอดพระเนตร
ถ้าไม่เหมือนก็ต้องเขียนใหม่”
.
นอกจากคุณข้าหลวงอมร
รัตติชุณห์โชติ์แล้วปรากฏชื่อของผู้ที่เขียนภาพสีน้ำดอกไม้ในสวนสุนันทาที่จารึกกำกับใต้ภาพอีกหลายท่าน
ได้แก่ คงจรัณยานนท์ จวง เฉลิม เชื่อ
เปรื่อง (เพาะช่าง) เพียว ท. แก้วศิริ
โพธิ์ เฟื้อม สุดจิตร์ สุวรรณ์ พูลพิทักษ์
เส็ง เสงี่ยม เสนอ อำภาร์ เปลื้อง
และชื่อซึ่งเป็นนามแฟงของคุณข้าหลวงอมร
รัตติชุณห์โชติ์ คือ ม.ร.
และมอญ
.
คุณข้าหลวงมอญวาดภาพอยู่ตลอดชีวิตที่
พระวิมาดาเธอฯ เสด็จอยู่
คุณข้าหลวงมอญศึกษาอยู่ที่โรงเรียนเซนต์โยเซฟ
ไม่เคยศึกษาเรื่องการวาดรูป
แต่ก็สามารถวาดภาพได้อย่างสวยงาม
เมื่อพระวิมาดาเธอฯ
ทรงเห็นดอกไม้เห็นว่าสวย
จะเรียกคุณข้าหลวงให้มาวาดทันที
ต้องวาดจนสวย และเหมือนของจริง
บางทีดอกเดียวต้องเขียนถึง ๑๐ แผ่น
เขียนรูปได้อ่อนช้อยเส้นสวยงาม
บางครั้งก็ไปเขียนที่เรือนกล้วยไม้
ซึ่งมีโต๊ะกลม มีที่นั่ง
บางครั้งก็ไปเสวยน้ำชาที่เรือนกล้วยไม้เลย
บางครั้งก็ลงมาชมดอกไม้ถึงสองยามตีหนึ่ง
.
ภาพเขียนสีน้ำเหล่านี้ใช้เทคนิคสีน้ำถ่ายทอดความงามในลักษณะเหมือนจริง
(Realistic)
ถ้าใครได้ดูต่างก็ชื่นชมในฝีมือ
เพราะผลงานเหล่านี้เกิดจากความอุตสาหะวิริยะของผู้ที่มิได้เรียนศิลปะมาโดยตรง
หากแต่สามารถวาดภาพได้สวยสดงดงาม
และในภาพแต่ละภาพจะระบุชื่อของดอกไม้ไว้เป็นภาษาอังกฤษและภาษาไทยด้วยลายมือ
มีวันเดือนปี
และลายเซ็นผู้วาดภาพระบุไว้ด้วย
แต่ก็เป็นที่น่าเสียดายที่มีบางภาพไม่ปรากฏข้อมูลดังกล่าวชัดเจน
ซึ่งเป็นไปได้ว่าเกิดจากการเลือนรางหายไปเนื่องจากภาพเหล่านี้มีอายุร่วม
๑๐๐ ปีมาแล้ว