สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลฑิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์กับการรับราชการ

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลฑิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ ทรงรับราชการครั้งแรก ในกรมพลัมภัง (กรมการปกครองในปัจจุบัน) กระทรวงมหาดไทย ระหว่างปี พ.ศ. ๒๔๕๓-๒๔๕๘ โปรดเกล้าฯ ให้ทรงดำรงตำแหน่งสมุหเทศาภิบาล มณฑลนครศรีธรรมราช ซึ่งตั้งสำนักงานอยู่ที่เมืองสงขลา ท่านนับเป็นเจ้านายพระองค์แรก และพระองค์เดียวที่เป็นข้าหลวงต่างพระเนตร พระกรรณ แห่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในฐานะสมุหเทศภิบาลมณฑลนครศรีธรรมราช และเป็นอุปราชปักษ์ใต้ ซึ่งมีอำนาจบังคับบัญชา มณฑลสุราษฎร์ธานี มณฑลนครศรีธรรมราช และมณฑลปัตตานี ระหว่างปี พ.ศ.๒๔๕๘-๒๔๖๘ รวมระยะเวลาที่ประทับอยู่ภาคใต้นานถึง ๑๕ ปี

พ.ศ. ๒๔๖๘ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเลื่อนพระอิสริยยศขึ้นเป็น "สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ายุคลฑิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์" ทรงศักดินา ๕๐,๐๐๐ และในปีเดียวกัน โปรดเกล้าฯให้ทรงรั้งตำแหน่ง เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ต่อจากเจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) และในปี พ.ศ. ๒๔๗๓ ทรงดำรงตำแหน่งอภิรัฐมนตรี ที่ปรึกษาราชการแผ่นดิน