พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรลักษณาวดี ประสูติ วันที่ ๑๒ มิถุนายน ๒๔๑๕ สิ้นพระชนม์ วันที่ ๑๘ สิงหาคม ๒๔๖๙ สิริพระชันษาได้ ๕๔ ปี
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรลักษณาวดี เป็นพระราชธิดารุ่นใหญ่ ลำดับที่ ๔ ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและเจ้าจอมมารดาสุด ประสูติในพระบรมมหาราชวัง เมื่อทรงพระเยาว์ได้ทรงศึกษาภาษาไทยและภาษาอังกฤษขั้นพื้นฐานในสำนักพระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) หลังจากนั้นได้ทรงศึกษาวิชาการบ้านการเรือนและเย็บปักถักร้อยจากเจ้านายชั้นผู้ใหญ่ตามแบบอย่างขัตติยราชนารี ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระยศเป็น “พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าวรลักษณาวดี” เมื่อวันที่ ๒๓ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๔๕๓ และต่อมาในวันที่ ๑๐ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๗๘ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระยศเป็น “พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรลักษณาวดี”
.
ในปีพุทธศักราช ๒๔๔๔ ได้เสด็จไปประทับ ณ พระที่นั่งวิมานเมฆภายในวังสวนดุสิต ต่อมาได้ทรงย้ายไปประทับที่ตำหนักสวนผักชีซีดพร้อมกับเจ้าจอมมารดาสุด ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างตำหนักเป็นชื่อสวนต่างๆ ตามชื่อเครื่องลายครามของจีนที่เรียกว่า “เครื่องกิมตึ๋ง” ตามพระราชนิยมในเวลานั้น เช่น สวนฝรั่งกังใสของพระราชชายาเจ้าดารารัศมี สวนหงส์ของสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา สวนโป๊ยเซียนของเจ้าจอมมารดาโหมด สวนป๋วยไพ่ของเจ้าจอมมารดาแสและพระราชธิดา และสวนม้าสนของพระองค์เจ้าประเวศวรสมัย เป็นต้น นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวยังได้พระราชทานที่ดินและตำหนักที่ “สวนนอก” ติดคลองสามเสนแก่เจ้าจอมและพระองค์เจ้าวรลักษณาวอีกด้วย
.
หลังปีพุทธศักราช ๒๔๖๒ เมื่อพระที่นั่งและตำหนักต่างๆ ในสวนสุนันทาได้สร้างแล้วเสร็จ พระองค์เจ้าวรลักษณาวดีได้ทรงย้ายที่ประทับจากตำหนักสวนผักชีซีดมาประทับที่สวนสุนันทา ตำหนักจะอยู่ทางทิศตะวันตกด้านถนนสามเสน ตั้งอยู่ช่วงระหว่างตำหนักพระองค์เจ้าศศิพงษ์ประไพ และตำหนักพระองค์เจ้าเหมวดี ถัดไปก็เป็นเรือนที่พำนักของเจ้าจอม ม.ร.ว. สดับ และเจ้าจอม ม.ร.ว. เฉียด พระองค์ได้ประทับในสวนสุนันทาตราบจนกระทั่งสิ้นพระชนม์ที่ตำหนักเมื่อปีพุทธศักราช ๒๔๖๙ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินมาสรงน้ำพระศพ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เชิญพระศพไปประดิษฐานที่หอนิเพททักษิณาภายในพระบรมมหาราชวัง
.
สําหรับตำหนักเดิมที่เคยประทับในสวนสุนันทาได้ถูกสะเก็ดระเบิดหายในช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒ เช่นเดียวกับอีกหลายตำหนัก ปัจจุบันตำหนักดังกล่าวได้รื้อไปแล้ว และสร้างขึ้นใหม่ในพื้นที่เดิมเป็นศูนย์กีฬาและสุขภาพ เรียกชื่ออย่างเป็นทางการว่า “ตึกวรลักษณานงค์” หรือ “ตึก ๓๘” ตามพระนามขององค์เจ้าของตำหนัก
.
ที่มา : หนังสือ ๘๐ ปี สวนสุนันทา