พระที่นั่งอนันตสมาคมเป็นพระที่นั่งในพระราชวังดุสิต กรุงเทพมหานคร พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.๕) โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นในบริเวณสวนดุสิตแทนพระที่นั่งอนันตสมาคมองค์เดิมในพระบรมมหาราชวังที่ทรุดโทรมลง โดยมีพระราชประสงค์สร้างเพื่อเป็นที่รับรองแขกเมือง และใช้สำหรับประชุมปรึกษาราชการแผ่นดิน

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) เป็นแม่กองจัดการก่อสร้าง ให้นายมาริโอ ตามานโญ สถาปนิกชาวอิตาลีเป็นนายช่างออกแบบ ให้ศาสตราจารย์แกลิเลโอ คินี และ นายซี. ริกุลี เป็นช่างเขียนภาพ และทรงโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพิธีทรงวางศิลาพระฤกษ์สร้างพระที่นั่งอนันตสมาคมใน พ.ศ. ๒๔๕๑

การก่อสร้างพระที่นั่งอนัตสมาคมองค์ใหม่ใช้งบประมาณการก่อสร้างตามราคาสมัยนั้นคิดเป็นเงิน ๑๕ ล้านบาท ใช้เวลาก่อสร้าง ๗ ปี ก่อสร้างแล้วเสร็จในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.๖) ในปลาย พ.ศ.๒๔๕๘ และพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีเฉลิมพระราชมณเฑียรพระที่นั่งองค์ใหม่ในวันที่ ๗-๑๒ มกราคม พ.ศ.๒๔๕๙

สถาปัตยกรรมของพระที่นั่งอนันตสมาคมเป็นรูปแบบอิตาเลียนเรอเนซองซ์ ก่อสร้างด้วยหินอ่อนสีขาวสั่งตรงมาจากอิตาลี องค์พระที่นั่งเป็นอาคารหินอ่อน ๒ ชั้น มีโดมอยู่ตรงกลาง มีโดมเล็ก ๆ โดยรอบ ๖ โดม ชั้นบนเป็นห้องโถงขนาดใหญ่ แบ่งเป็นท้องพระโรงหน้าและท้องพระโรงหลัง บนเพดานโดมของพระ ที่นั่ง มีภาพเขียนสีปูนเปียกขนาดใหญ่ที่สวยงามจำนวน ๖ ภาพ แสดงเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ของพระบรมราชจักรีวงศ์ ตั้งแต่รัชกาลที่ ๑ ถึงรัชกาลที่ ๖ โดยฝีมือเขียนภาพของศาสตราจารย์แกลิเลโอ คินี และนายซี.ฟริกุลี

เมื่อปี ๒๕๔๙ เป็นสถานที่จัดงานพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ ๖๐ ปี พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ซึ่งมีพระราชอาคันตุกะจาก ๒๕ ประเทศที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขเข้าร่วมงาน พระราชพิธีครั้งนั้นนับเป็นการชุมนุมของพระประมุขจากประเทศต่าง ๆ มากที่สุดในโลก

เหตุการณ์สำคัญล่าสุดที่เกิดขึ้น ณ พระที่นั่งอนันตสมาคมคือ เมื่อวันที่ ๖ เมษายน ๒๕๖๐ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงลงพระปรมาภิไธย ในพระราชพิธีประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.๒๕๖๐

แหล่งที่มา – ประชาชาติธุรกิจ